Het gaat er woest aan toe, kerels rennen met een gele bal, die helaas niet altijd goed te zien is, want formaat tennis-. Ze spelen met een soort peddels - hurling sticks - en een leren bal - de sliotar geheten.  Die bal moet in een (hoog) doel. De regels zijn me voorlopig volstrekt onduidelijk. Het gaat er behoorlijk heftig aan toe, de bal mag een paar passen in de hand of anders op de stick en tackelen is toegestaan, maar bij een shirtje pakken, geloof ik, niet .... 

Spannende wedstrijd: de winnaars scoorden na verlenging 1 punt meer!

Ik had het net opgeschreven over die mieren zie ik ze binnen op het aanrecht!! Wel een stuk of 7 en Ko zag er later nog 3. 

We vertrokken vorige week dinsdag met regen. Via Rotterdam naar vliegveld Eindhoven. Was in Rotterdam de Brieneroordbrug OPEN. Nooit eerder gezien: er moest een schip met een enorme hijskraan door. Gelukkig min of meer vooraan in de file, maar al zeker 10 minuten wachten. Bij Tilburg kwamen we opnieuw in de file. Ik zit dan een beetje te stressen, maar we waren op tijd. 
Eindhoven Airport was vol, niet een heel prettig vliegveld. 5,50 € voor twee flesjes water maakt het er niet beter op! Ik vond een leeg flesje en een kraan, OK!
We kwamen ook in de regen aan, maar hier was Tonkie om ons af te halen!!! en dat maakt alles goed. We hadden krentenbollen bij ons omdat we op etenstijd vlogen en te laat zouden aankomen voor een warme maaltijd, Tonkie zette ons af bij de Finca en zou ons de volgende dag weer ophalen.   

Catalaans! Grappig: jengibre- Frans:gingembre, met de wisseling van de plaatsen van e en i. Zwarte peper, molt kon ik zo gauw niet thuisbrengen, maar Ko bedacht: 'gemalen'. Ik heb één woord geleerd: amb en dat betekent  met. Zou je nooit kunnen herleiden.

Muts krijgt nu om 6 u 's morgens een piepklein beetje, om 8 uur weer, maar dan iets meer, en om 10 en om 3 uur. Ze kan de brokjes niet naar binnen schrokken door die knikkers. Daarna volgt rond 6 uur 1/3 blikje, met wat medicijn tegen mogelijk overtollig maagzuur, en dan om 11 uur nog wat brokjes.  
Sinds vorige week vrijdag nog geen problemen. Wie weet werkt het. 

Dierenarts is wel verrekt duur: ong 70€ voor consult + potje met maagzuurremmend poeder. Over een dag of 10 moeten we terug: poes 's morgens nuchter inleveren: een tand moet eruit. 

De puzzel van hieronder is half af. Ik heb beneden een gaatje opengelaten voor het eindresultaat.

Ik weet sinds wel dat ik nooit vegan ga worden. Bij het keuze menu koos ik - om een te proberen - voor een bietentartaartje. Dat was in fijne stukjes gesneden gekookte biet gemengd met fijne stukjes appel. Niet eens een uitje of wat kruiden, maar veel mayonaise en daar ben ik geen liefhebster van. Ik houd me bij weinig vlees en dat dan van de bio-afdeling.

Mijn vader zat ergens? - niemand wist waar - in krijgsgevangenschap, mijn oudste broer moest naar een jongenskamp en mijn moeder zat in Tjideng met 5 dochters en een klein jongetje, plus juffie, ons kindermeisje. We waren met velen, dus hadden we samen een kamer, met, ik weet het niet zeker, nog wat extra ruimte waar die piano stond. Wij sliepen en verbleven zo nodig met al die meiden in een tweepersoons bed. Ook was er vóór dat huisje een piepklein lapje grond en daar verbouwde mijn moeder pepertjes: elke dag - sodeju! -een theelepel fijn gestampte peper voor de vitamines! er was een kraantje, waar mijn jongste zus vaak dienst had; het tappen van een teil water en stond een struik, waarin 'mijn' bidsprinkhaan woonde!
Ik heb het vast al eens eerder gezegd: voor ons kinderen was het niet heel vreselijk: we hadden honger en het was vies, m.n. het sanitair, want de riolering werkte niet meer. Mijn oudste zus leerde me lezen, schrijven en rekenen en ze was erg streng, ook niet fijn, maar ik speelde ook vaak buiten op het stukje straat, hinkelen en een soort krijgertje vooral. Misschien hadden wij het relatief makkelijk. Mijn moeder kon in ieder geval het schaarse eten een beetje naar behoefte verdelen, de groten wat meer, de kleintjes wat minder. Ze was wel vaak ziek, ze had astma.

Aan het eind van het boek van Bep Groen staat een stuk over het proces dat Sonei, de kampcommandant, gehad heeft en als gevolg waarvan hij als oorlogsmisdadiger geëxecuteerd is. 3 beschuldigingen kwamen van alle getuigen en ik kan me die alle drie nog herinneren: 1) 2x is ons al het voedsel onthouden, een keer 2 dagen, een keer 3 dagen. 2) meer dan eens hebben we lang (in de zon) moeten staan bij de 'koempoelan', het dagelijks aantreden om geteld te worden en te buigen voor de Japanners 3) er was iets verbodens gebeurd en de kamphoofden zijn als represaille kaalgeschoren en geslagen. Sonei was begin 30 en hij was maanziek = bij volle maan kreeg hij (mentale) problemen.

Die 3 feiten kan ik me goed herinneren omdat er veel over gepraat werd. Die kamphoofden droegen de dag erna een hoofddoekje met een plukje haar dat ze van andere vrouwen hadden gekregen, ik weet het nog! Daarnaast zijn er ongetwijfeld nog andere dingen fout gegaan. In de Japanse cultuur schijnt het vrij normaal te zijn dat iemand een klap krijgt, dus ja, er zal wel de nodige keren gemept zijn. Dat de jongens boven de 14 weg moesten zal voor alle moeders vreselijk zijn geweest, maar zal ook vast voor meer rust in het kamp gezorgd hebben. De apen schijnen een keer te zijn losgelaten en die hebben gebeten (er woonden een paar apen in een een kooi op een veld, ook dat weet ik nog) en blijkbaar hebben de oudere jongens die er nog waren de honden in het kamp moeten afmaken.

Ik zal nooit beweren dat de tijd in Tjideng fijn was, nee, het was helemáál niet gezellig!! Maar er werden niet dagelijks honderden mensen afgevoerd om vermoord te worden en de meesten hoefden niet voor de Japanners te werken. Mijn oudste  zus wel, die zat in de zgn sjouwploeg, maar die heeft er niet zwaar onder geleden: ik heb haar dagboeken over het kamp gelezen! Er werden ook geen troostmeisjes geronseld. Van verkrachtingen wordt nergens melding gemaakt. Reken maar, dat mijn moeder hem flink geknepen heeft met 5 dochters.

Ik vind het kwalijke van het boek van Brouwers, dat hij dingen uit zijn duim zuigt om het erger te maken en dat het in de ik-vorm geschreven is om het echt te laten lijken. Ko zei gisteren: stel je voor dat iemand een boek in ik-vorm schrijft, dat zich afspeelt in Dachau, en dat erin staat dat ik zo heerlijk pannenkoeken heb gegeten en dat de klaprozen voor mijn deur in bloei staan. Dan krijg je iedereen over je heen, toch? 

15 augustus 2014  Dit schreef ik 10 jaar geleden in ons blog! Ik was op zoek naar iets anders en kwam het toevallig tegen:
Vandaag staat er in de krant, Leidsch Dagblad, een aantal interviews met mensen die in een Jappenkamp hebben gezeten. Het is 15 augustus, de dag van de Japanse capitulatie.  Één interview is van een man, die tijdens de oorlog ratten ving om op te eten. Zo'n soort verhaal hoorde ik ook van Dieter, een klasgenoot van ooit, die ik met enige regelmaat op een reünie zie. Hij zat in een ander kamp dan wij, zo eentje met wandluizen en barakken. Wij woonden hutjemutje in huizen. 
Er staat in de krant ook een verhaal bij van ene Henk Bakker, 2 jaar ouder dan ik, die ook in Tjideng de oorlog heeft doorgemaakt en zijn verhaal klopt helemaal met mijn herinnering eraan. 
Als ik, heel af en toe, aan Sonei denk is het nooit: 'Nét goed!', maar eerder 'Kassian'. Zeker weten heb ik wel veel gemist van wat er gebeurde omdat ik erg jong was, 5- 7 jaar. Ik wil ook niemands verdriet over die tijd kleineren, hoor. Denk maar aan mijn moeder, die met haar astma en de verantwoordelijkheid over 7 kinderen, man krijgsgevangene, de kamptijd moest meemaken. Ze heeft me wel eens verteld dat ze doodsbang geweest was aan het begin van de oorlog en w.s. vlak erná in de Bersiaptijd, maar over het kamp zelf heb ik haar weinig horen klagen. Het was er nooit koud, er liepen geen schietgrage kerels met enge honden rond, we kregen eten, hoefden er niet zelf voor te zorgen. Er zijn wel heel veel mensen van uitputting omgekomen, ook in Tjideng.

Vroeger was alles beter, toch? Toen bestonden nog die verrukkelijke clementientjes, kogelronde mandarijntjes van 4 cm diameter en altijd even lekker. 10 jaar geleden waren ze er nog.Ik heb sommetjes zitten maken, aan de keukentafel in Zoeterwoude, met kleinzoon Jacob toen hij een jaar of 4, 5 was: jij hebt 5 schijfjes en oma 4, hoeveel is dat samen? Jacob is nu 14 en clementientjes heb ik de laatste jaren niet meer gezien! 

Citrusfruit zit heel mooi in elkaar. Bovendien  voorzien van iets waarvan ik alleen de naam in het Engels weet: 'pith'. Een woord voor dat witte spul binnenin, ook bij paprika's en pepers.

Sommigen rennen niet, maar lopen gezellig te kletsen.

Ik liep vanmiddag (met rollator) naar het ziekenhuis hier om Ko, die een controle had gehad,  op te halen en zag onderweg 2 zwanen met 6 kleine jongen. Op de terugweg zagen Ko en ik  de zwanen opnieuw, met 5 jongen ... 

Er staan trouwens veel mooie bomen in Leiderdorp. Zelkova's, langs de singel hier dichtbij; langs het water voor de bridgeclub een soort els, met wazig loof op het ogenblik en een prachtige grote boom als een kindertekening op het hoekje van de |Irenestraat(?). Opzij van dit appartementencomplex langs de laan van Berendrecht, bomen die eruit zien als populieren, maar het zijn een soort eiken!
Zoeterwoude heeft erg mooie beplanting langs de Hoge Rijndijk, maar de bomen hebben op mij nooit veel indruk gemaakt. Ik heb in Leiderdorp nooit een mooie aangelegde berm gezien, maar hier zijn de 'wilde' bermen heel mooi. Ga maar kijken in de buurt van de Winkelhof: met margrieten, boterbloemen, zuring en fraai gras. 

Er was ook goed nieuws: mijn dochter Claire trouwde met Bondy en ze kregen 2 zoons, Jacob, in 2010, nu bijna 14 en Abel in 2012, die net in de brugklas zit. Ze wonen in Sydney. We zien hen meestal één keer per anderhalf jaar, soms vaker. Toen Tinka zo ziek was is Claire 4x uit Australië naar Nederland gekomen om haar zus bij te staan en dit jaar waren ze allemaal hier rond de jaarwisseling.
Kees en Margriet hebben 2 kleindochters gekregen: Emma, de dochter van Maarten, ongeveer even oud als Jacob en Juliette, de dochter van Robbert, en zij gaat, meen ik, naar de brugklas in september. Paula's zoon Frank is inmiddels opa, hij heeft, voor zover ik weet, 2 kleinkinderen. Misschien zie ik hem volgende maand als Barbara, Paula's dochter, haar 60ste verjaardag viert! 

Ik herinner me niets van : wachttorens, machinegeweren (wel geweren met een bajonet), massa's vlaggen met de rode zon, dagelijks razzia's op kleine jongens, nachtelijke koempoelans, Sonei op een paard, koempoelan-plek (= Laan Trivelli, geen plein) opengebroken door de vrouwen zelf, het eten erin en de japanners erop plassen e.d., heb nooit iets gehoord over verkrachtingen en ja, de blokhoofden zijn tegen het eind kaal geschoren en hebben een pak ransel gehad, maar niet in het openbaar. O ja, van dat 'kikkeren': wat een onzin!! Dat zouden wij kinderen leuk gevonden hebben. 
Later op de dag dat ik dit schreef zag ik mijn zus, die 3 jaar ouder is dan ik, en zij had dezelfde herinneringen.
Ik weet nog wel van dat kaalscheren: dat heeft veel indruk gemaakt; ik herinner me 2 dagen geen eten en enge heiho's met geweer/bajonet.  Ik heb het hele dagboek van mijn oudste zus gelezen, die was 12 jaar ouder dan ik, en ook daarin wordt nergens melding gemaakt van dergelijke zaken. Ik herinner me absoluut niet dat ook maar één van ons, moeder met ons, 6 kinderen, persoonlijk door een Japanner is lastiggevallen. Mijn zusje Paula was 15 jaar en beeldschoon.
Ik was 1/2 8 aan het eind van de oorlog, niet meer zo heel klein. Ik heb al mee gedaan aan (ruilen met de inlandse bevolking) ...? aan 't gedèk, pop tegen half rijpe nanka. Suf: het werd 'gedèkken' genoemd, met eenzelfde g als in het Franse garçon.

Misschien is dat de vrijheid van de schrijver, maar ik vind dat verfoeilijk als het over zo'n zwaar onderwerp gaat. Op internet kun je via Tjideng en registratie: A.A. Berg, en de kinderen op hun leeftijd in het jaar '43 vinden; ik was de een na laatste, die van 5. Wat mijn vader en mijn oudste broer - in andere kampen - hebben meegemaakt weet ik niet, er werd niet over gepraat.

Ik durf het hier in Garderen niet zo goed te uploaden, maar ik ben mijn oogdruppels vergeten en durf niet zo lang te zondigen, dus morgen weer naar huis. 
Er valt niks te beleven trouwens, regen en wind, niemand aanwezig en de vogels zijn blijkbaar met z'n alleen naar de wintersport!

Uploaden gaat inmiddels zowel in Garderen als hier.

Maar als ik klaar ben met douchen zet ik die bak er nog even onder, want na een minuut of wat komt er ineens nog een behoorlijke hoeveelheid water naar beneden. Waarom pas na 2 minuten? Ik kan het maar niet begrijpen, terwijl Ko het al meer dan eens heeft uitgelegd. Tussen techniek en Erna botert het niet zo. 

Onderweg naar Garderen 2 ooievaars gezien en hier in Garderen liep er een muis door de kamer. Toen Muts wel erg geinteresseerd raakte heb ik het beestje naar buiten gestuurd!

Tenslotte heb ik nog een zeer bejaarde kalanchoë in een vensterbank. Van ooit in Voorthuizen! Als ik eraan denk krijgt ie een scheutje water ... Zal het gelijk doen!
Het is een rare plant die alleen blad krijgt, maar dat blad is wel aantrekkelijk. En hij staat in een superieure pot, met dezelfde combinatie omgekeerd: rood, met een beetje groen. Ooit gevonden in een kringloop en ik hoop altijd nog op een tweede.

Toen we verhuisden in 2022 zag ie er zó beroerd uit, dat ik hem wilde wegdoen en vast buiten gezet had op de plank boven de vuilnisbakken, maar doordat ie daar regen kreeg zag hij er best wel weer leuk uit toen we uiteindelijk verhuisden en toen riep hij ook nog eens: 'Kijk nou hoe leuk ik ben!' Tja, ga daar maar eens tegenin.

Daar ging een foto bij horen en daar moest hij voor naar de Winkelhof, want dat had weer iets te maken met de viswinkel daar.  Hij werd verrast met een boeket en een cadeaubon van die viswinkel ... dus ligt nu er een stukje kabeljauwfilet klaar en gaan wij ons zo meteen vergrijpen aan paling. Mmmm!

Zo heb ik dan wel krengig een petje voor hem geregeld met 'Sorry, geen dienst', omdat hij altijd door iedereen in beslag wordt genomen en ik dikwijls moet wachten tot hij klaar is met van alles; vandaag ga ik profiteren van zijn vele werk: met paling!

21 januari. De marter was vannacht weer op bezoek, ergens om 1/4 over 2. Ik kon niet slapen en hoorde hem rommelen. 
Toen we aankwamen was de pot pindakaas uit het vogelhuisje verdwenen. De andere - goed verankerd tussen bakstenen en met een zware aardewerk scherf erbovenop - was leeg, maar nog aanwezig! Zoals gebruikelijk werden 2 plekken, de tafel en het huisje, van nieuwe, volle potten voorzien, maar de volgende morgen was die van het vogelhuisje weer verdwenen. Dat kunnen we niet hebben: vrijdagavond heb ik die weer binnen gezet en de volgende morgen weer op zijn plaats, zo ook zaterdagavond.

Maar die nacht heeft hij net zolang met die pot op tafel geklooid tot ie de pot onder het stuk aardewerk vandaan had en heeft hem weer meegenomen. Dat kon ik niet zien, al stond ik niet meer dan 50 cm van het beest af te kijken; ik zag alleen zijn rug en het was donker uiteraard. De camera heeft het wel gefilmd. Daarna nog een minuut of wat herrie op het platte dak boven de eettafel. Daar ligt het nu w.s. vol lege potten!  

Bovendien ben ik bezig met een soort newsletter voor iemand die meer van klassieke muziek wil weten en heb ik het net uitvoerig over 'Porgy & Bess' gehad en gezocht naar 'It ain't necessarily so', een aria/lied waarin bijbelse verhalen als onwaarschijnlijk belicht worden ...  Geen uitvoering gevonden die me aanstond trouwens.

Het is dus even alles bijbel wat de klok slaat. 

Je haalt zo'n exemplaar uit de vaas, snijd er een flink stuk af, en zet hem apart in een ander vaasje: binnen een half uur staat ie weer overeind. Intussen zijn de andere ook gegroeid en zijn de bloemen 2x zo groot geworden. Geen andere bloem doet dat, voor zover ik kan bedenken.  

Ik heb er altijd veel plezier in!

Ik mag even twee dagen niet douchen en daarna is alles weer helemaal normaal. Ik kon vanavond zelfs mijn eten gewoon met mes en vork naar binnen krijgen!